క్యాపిటల్ అసెట్ ప్రైసింగ్ మోడల్ అంటే ఏమిటి?
CAPM, లేదా ‘క్యాపిటల్ అసెట్ ప్రైసింగ్ మోడల్’ అనేది నిర్దిష్టమైన స్టాక్స్ పై దృష్టి తో ఒకరి ఆస్తులపై వచ్చే రాబడి మరియు వాటికి సంబంధించిన సిస్టమాటిక్ రిస్క్ మధ్య లింక్‌ను వివరిస్తుంది. ఫైనాన్స్ అంతటా, క్యాపిటల్ ఖర్చు మరియు ఆ ఆస్తుల రిస్క్ గురించి మనస్సులో ఉంచుకుంటూ ఏదైనా ఆస్తుల కోసం ఊహించిన రిటర్న్స్ జనరేట్ చేసేటప్పుడు రిస్కీ సెక్యూరిటీలకు ప్రైస్ చేయడానికి CAPM క్రమం తప్పకుండా ఉపయోగించబడుతుంది.
CAPM ఫార్ములాను అర్థం చేసుకోవడం
CAPM మోడల్ మెరుగ్గా అర్థం చేసుకోవడానికి, CAPM ఫార్ములాను చూద్దాం. CAPM ఫార్ములా ఏమని కనిపిస్తుందో తెలుసుకోవడానికి క్రింది చిత్రాన్ని చూడండి.
ఈ ఫార్ములా ప్రకారం, పెట్టుబడిదారులు కొములాగా ఉండటానికి చూస్తున్నారు.
స్టాక్ మార్కెట్ లాగా కనిపించే, ఒక నిర్దిష్ట పెట్టుబడి ఒక పోర్ట్ఫోలియోకు జోడించే రిస్క్ మొత్తానికి వచ్చినప్పుడు , ఇది CAPM ఫార్ములాలో ‘బీటా’ ద్వారా లెక్కించబడుతుంది. ఒక స్టాక్ మార్కెట్ కంటే రిస్కియర్ అయినప్పుడు, దాని బీటా ఒకదాన్ని మించిపోతుంది. ఒక పోర్ట్‌ఫోలియోలో రిస్క్ మొత్తాన్ని తగ్గించుతుందని ఒక స్టాక్ అంచనా వేయబడినప్పుడు, దాని బీటా డబ్బు యొక్క సమయ విలువ మరియు పెట్టుబడికి సంబంధించిన రిస్క్ కోసం తక్కువ ఖర్చు అయి ఉంటుంది. CAPM ఫార్ములా యొక్క రిస్క్-ఫ్రీ రేట్ సింబల్ భాగం ద్వారా డబ్బు యొక్క సమయ విలువ లెక్కించబడుతుంది. ఏదైనా అదనపు రిస్క్ తీసుకునే పెట్టుబడిదారు CAPM ఫార్మన్ వన్ యొక్క ఇతర భాగాల కోసం లెక్కించబడతారు. ఈ నంబర్ మార్కెట్ రిస్క్ ప్రీమియం ద్వారా మల్టిప్లై చేయబడుతుంది. ఇది రిస్క్-ఫ్రీ రేటు కు పైన మార్కెట్ నుండి ఆశించబడే రిటర్న్.
అప్పుడు స్టాక్ యొక్క బీటా, మార్కెట్ రిస్క్ ప్రీమియం మరియు రిస్క్-ఫ్రీ రేటు అన్నీ జోడించబడతాయి. ఈ సూత్రం యొక్క తుది ఫలితం ఒక ఆస్తి విలువను అంచనా వేయడానికి వారు ఉపయోగించగల అవసరమైన రాబడిని పెట్టుబడిదారునికి అందించాలి. ప్రత్యామ్నాయంగా, ఈ విలువను కనుగొనడానికి అవసరమైన డిస్కౌంట్ రేటును కూడా ఇది ఇవ్వవచ్చు. అందువల్ల, ఒక నిర్దిష్ట స్టాక్ ఎంత తక్కువగా విలువ కలిగినదో ఒక పెట్టుబడిదారు అంచనా వేయడం CAPM ఫార్ములా యొక్క లక్ష్యం. ప్రత్యేకంగా, దాని అంచనా వేయబడిన రిటర్న్ తో పోలిస్తే రిస్క్ మరియు డబ్బు యొక్క సమయ విలువ ఎంత బాగా ఉన్నాయి అనేది ఇది చూపవచ్చు.
ఉదాహరణగా, ఒక పెట్టుబడిదారు ప్రస్తుతం ₹100 విలువగల, 3% వార్షిక డివిడెండ్ చెల్లించే ఒక స్టాక్ కొనుగోలు చేయడానికి ఊహిస్తున్నారని అనుకుందాం. స్టాక్ యొక్క బీటా నుండి, అది ఒక మార్కెట్ పోర్ట్‌ఫోలియో కంటే రిస్కియర్ అయి ఉందా అని మనము చూడగలము. ఈ స్టాక్ యొక్క బీటా 1.3 అని భావించుకుందాం, ఇది మార్కెట్ పోర్ట్‌ఫోలియో కోసం రిస్కీ ఎంపికగా చేస్తుంది. ఇప్పుడు పెట్టుబడిదారు 3% రిస్క్-ఫ్రీ రేటుతో దాదాపుగా 8% విలువ పెరుగుదలను చూస్తారని భావిస్తారు.
CAPM ఈ క్రింది విధంగా స్టాక్ యొక్క ఊహించిన రిటర్న్ లెక్కించడానికి సహాయపడుతుంది:
3% + 1.3 సార్లు ( 8% — 3% ) = 9.5%
ఈ తుది ఫలితం అనేది స్టాక్ పై అంచనా వేయబడిన రిటర్న్, దీనిని ఒక వ్యక్తి యొక్క ఊహించబడిన హోల్డింగ్ వ్యవధిలో అదే స్టాక్ పై ఒక క్యాపిటల్ పెరుగుదల మరియు ఊహించిన డివిడెండ్లను డిస్కౌంట్ చేయడానికి ఉపయోగించవచ్చు. స్టాక్ నుండి భవిష్యత్తు క్యాష్ ఫ్లో యొక్క డిస్కౌంట్ విలువ ₹100 కు సమానంగా ఉంటే, స్టాక్ దానికి సంబంధించిన ఏదైనా ప్రమాదానికి సంబంధించి సరైన విలువ కలిగి ఉందని CAPM సూచిస్తుంది.
CAPM మోడల్ యొక్క విమర్శలు
చాలా స్టాక్ మార్కెట్ ప్రెడిక్టర్లతోలాగానే, క్యాపిటల్ అసెట్ ప్రైసింగ్ మోడల్ పరిపూర్ణమైనది కాదు. దాని అనుమానాల్లో అనేక విషయాలు వాస్తవంలో పనిచేయనివిగా చూపబడలేదు. ఆధునిక-రోజు ఆర్థిక థియరీ అనేక వ్యవస్థాపక అనుమానాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. మొదటిది సెక్యూరిటీలు మార్కెట్లు అత్యంత సమర్థవంతమైనవి మరియు పోటీతత్వం కలిగి ఉంటాయి. ఒక కంపెనీ గురించి ఏదైనా సంబంధిత సమాచారం అంతా ప్రతి ఒక్కరికీ సమానంగా మరియు త్వరగా పంపిణీ చేయబడుతుందని పెట్టుబడిదారులు అంగీకరిస్తారని ఈ అనుమానం మరింత సూచిస్తుంది.
రెండవ అనుమానం ఏంటంటే మార్కెట్లు ప్రాథమికంగా వారి పెట్టుబడులపై రిటర్న్స్ నుండి సంతృప్తిని పెంచే లక్ష్యంతో నిర్వహించే రిస్క్-విముఖతగల మరియు అనుకూలమైన పెట్టుబడిదారులతో తయారు చేయబడతాయి. ఈ రెండు అనుమానాలు సరైనవి కావు. స్టాక్లను ప్రభావితం చేసే కార్పొరేట్ నిర్మాణంలో కంపెనీ ప్రకటనలు మరియు మార్పులను పరిశీలించడానికి మార్కెట్లు నెమ్మదిగా ఉండవచ్చు. అస్థిరత వ్యవధిలో తరచుగా కనిపించే సెంటిమెంట్- ఓరియెంటెడ్ పెట్టుబడిదారులతో కూడా మార్కెట్లు నిండి ఉండవచ్చు.
ఒక మూడవ అనుమానం ఏంటంటే ఒక స్టాక్ యొక్క రిస్క్ పూర్తిగా దాని ధరలో అస్థిరత ద్వారా కొలవబడవచ్చు. అయితే, ఏ దిశలోనైనా వెళ్ళే ధర కదలికలు సమానంగా అపాయమైనవి కావు. వాస్తవానికి, ఒక స్టాక్ పై రిస్కులు మరియు రిటర్న్స్ రెండూ సమానంగా పంపిణీ చేయబడవు. అయితే, అనుమానాలకు సంబంధించిన ఈ విచారణలు ఉన్నప్పటికీ, CAPM మోడల్ ఇప్పటికీ విస్తృతంగా ఉపయోగించబడుతుంది ఎందుకంటే ఇది సులభం మరియు ఒకరి పెట్టుబడి ప్రత్యామ్నాయాలను సులభంగా పోల్చడానికి సహాయపడుతుంది.
