డీమ్యాట్ అకౌంట్ భావనలు మరియు ప్రక్రియలు

1 min read
by Angel One

డీమ్యాట్ అకౌంట్ల కాన్సెప్ట్ నేరుగా ఉంటుంది. బాండ్లు, షేర్లు మరియు మ్యూచువల్ ఫండ్స్ వంటి అన్ని పెట్టుబడులను హోల్డ్ చేయడానికి, వాటిని ట్రాక్ చేయడానికి సురక్షితమైన మరియు సౌకర్యవంతమైన ప్లాట్ఫార్మ్ కూడా అందించే ఒక ఎలక్ట్రానిక్ మార్గం.

ఒక డీమ్యాట్ అకౌంట్ యొక్క లక్ష్యాలు మరియు ఉద్దేశ్యాలు

డిమ్యాట్ అకౌంట్ అనేది దాని ప్రారంభం నుండి ఆగ్రెసివ్ గా ఎందుకు ప్రమోట్ చేయబడింది అనేందుకు అనేక కారణాలు ఉన్నాయి. దాని వెనుక తర్కం క్రింది విధంగా పేర్కొనబడింది:

  1. డిమ్యాట్ అకౌంట్లు ఎలక్ట్రానిక్ ఫారంలో షేర్లను కలిగి ఉంచడానికి పెట్టుబడిదారునికి అనుమతిస్తాయి అనే వాస్తవం భౌతిక షేర్ల సందర్భంలో ఉన్న మిస్ ప్లేస్మెంట్, నష్టం, దొంగతనం మరియు ఫోర్జరీ అపాయాన్ని తొలగిస్తుంది. అందువల్ల, ఒక డీమ్యాట్ అకౌంట్ యొక్క లక్ష్యం ముందు కంటే షేర్లను నిర్వహించడం సురక్షితంగా చేయడం.
  2. ఒక డిమ్యాట్ అకౌంట్ కార్యకలాపాలను సులభం చేయడానికి కూడా లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. షేర్ల బదిలీ ఇప్పుడు మునుపటి కంటే సులభం, మరియు గతంలో నెలలు పట్టడంతో పోలిస్తే కొన్ని గంటల్లో అది పూర్తి చేయబడవచ్చు. అంతేకాకుండా, డీమ్యాట్ అకౌంట్ల అడ్వెంట్‌తో చిరునామాను మార్చే విధానం అవాంతరాలు లేకుండా మరియు తక్కువ సమయం పట్టేవిగా చేయబడింది.
  3. సౌలభ్యం అనేది డీమ్యాట్ అకౌంట్లు మెరుగుపరచడానికి చూసే మరొక ప్రాంతం. ఇది షేర్ మార్కెట్ స్టాంపులు కొనుగోలు మరియు పేస్టింగ్, మరియు ఆడ్ లాట్లలో షేర్లను విక్రయించడం పై పరిమితులు వంటి గందరగోళ ప్రక్రియలను దూరం చేసింది. అందువల్ల ప్రక్రియను సులభంగా మరియు సౌకర్యవంతంగా చేస్తుంది.

అదనంగా, ఎలక్ట్రానిక్ ప్రాసెస్ అంటే షేర్ల ట్రాన్సాక్షన్లు చాలా తక్కువ పేపర్‌వర్క్ కలిగి ఉంటాయి, తద్వారా దీనిని ఒక ఖర్చు-తక్కువ యాక్టివిటీగా చేస్తుంది. డిమాట్ అకౌంట్ల అర్థం మరియు లక్ష్యాలను అర్థం చేసుకున్న తర్వాత, ఇప్పుడు అటువంటి అకౌంట్లతో సంబంధం ఉన్న కొన్ని భావనలు మరియు ప్రక్రియలను చూద్దాం.

ట్రాన్స్ఫర్, క్లోజర్, కమ్ వెయివర్ (TCW)

వ్యక్తులు ఎటువంటి అదనపు ఛార్జీ లేకుండా ఇప్పటికే ఉన్న డిమ్యాట్ అకౌంట్ నుండి మరొక సంస్థకు వారి హోల్డింగ్లను బదిలీ చేయవచ్చు. వారు ఈ ఎంపికను ఎంచుకుంటే, ట్రాన్స్ఫరర్ డిపాజిటరీ పార్టిసిపెంట్ (DP) మరియు ట్రాన్స్ఫరీ DP రెండింటిలోనూ లబ్ధిదారు యజమానుల ‘(BO) ఖాతాలు ఒకే విధంగా ఉంటాయి. ఒకవేళ వారు ఒక జాయింట్ డిమాట్ అకౌంట్‌ను బదిలీ చేయాలనుకుంటే, అదే పేర్లలో వారు కొత్తదాన్ని తెరవాలి.

విధానం 

  1. అకౌంట్ హోల్డర్/లు వ్యక్తిగతంగా పూర్తి చేయబడిన ఫారంను సంస్థకు సమర్పించాలి. కార్పొరేట్ అకౌంట్లు సంస్థ యొక్క అధీకృత సంతకందారు ద్వారా బదిలీ చేయబడవచ్చు లేదా మూసివేయబడవచ్చు
  2. DP  నుండి అధికారి సమక్షంలో అందరు హోల్డర్లు ఫారం సంతకం చేయాలి
  3. జాయింట్ హోల్డర్లలో  ఎవరైనా ఒకరు బ్యాంక్ సిబ్బంది సమక్షంలో సైన్ ఇన్ అవ్వాలి
  4. కొత్త అకౌంట్ యొక్క సెంట్రల్ డిపాజిటరీ నుండి క్రిస్టల్ రిపోర్ట్ లేదా క్లయింట్ మాస్టర్ రిపోర్ట్ యొక్క ఒక స్టాంప్ చేయబడిన మరియు సంతకం చేయబడిన కాపీ, ఇక్కడ ట్రాన్స్ఫర్ ప్రతిపాదించబడుతోంది, సమర్పించాలి 
  5. అన్ని ఉపయోగించని సూచన షీట్లు రద్దు చేసి తిరిగి ఇవ్వబడాలి
  6. బ్యాంక్ అధికారి ద్వారా స్వీయ-ధృవీకరించబడిన ఐడెంటిటీ ప్రూఫ్ కాపీ సమర్పణ మరియు ధృవీకరణ తప్పనిసరి
  7. కొత్త మరియు పాత డిమ్యాట్ అకౌంట్ హోల్డర్ల పేర్లు మరియు వివరాలు తప్పనిసరిగా ఒకే విధంగా ఉండాలి

డిపాజిటరీ భావనలు

డిపాజిటరీ అనేది అన్ని ఎలక్ట్రానిక్ సెక్యూరిటీలు నిర్వహించబడే కేంద్రీకృత ప్రదేశం. భారతదేశంలో రెండు డిపాజిటరీలు ఉన్నాయి, అవి సెంట్రల్ డిపాజిటరీ సర్వీసెస్ లిమిటెడ్ (CDSL) మరియు నేషనల్ సెక్యూరిటీస్ డిపాజిటరీ లిమిటెడ్ (NSDL). డిపాజిటరీస్ చట్టం కింద, వ్యక్తులు ఈ సేవలను DPలలో ఒకదాని ద్వారా పొందవచ్చు.

సెక్యూరిటీల డిమెటీరియలైజేషన్

ఈ ప్రక్రియలో, భౌతిక సర్టిఫికెట్లు ఎలక్ట్రానిక్ సెక్యూరిటీలుగా మార్చబడతాయి. అన్ని ట్రాన్సాక్షన్లు ఇప్పుడు ఎలక్ట్రానిక్ గా అమలు చేయబడతాయి, ఇది పెట్టుబడిదారులు కూడా అలా చేయడం తప్పనిసరి చేస్తుంది.

డిమెటీరియలైజేషన్ విధానం

డిమాట్ అభ్యర్థన ఫారం (DRF) తో పాటు సర్టిఫికెట్ సమర్పించిన తర్వాత, కంపెనీ లేదా రిజిస్ట్రార్‌కు ఫార్వర్డ్ చేయడానికి ముందు వివరాలను DP ధృవీకరిస్తుంది. డిమెటీరియలైజేషన్ విధానం సుమారుగా 30 రోజుల్లో పూర్తి చేయబడుతుంది. 

డిమెటీరియలైజేషన్ క్రెడిట్

DRF మరియు భౌతిక సెక్యూరిటీలు అందుకున్న తర్వాత, రిజిస్ట్రార్ లేదా కంపెనీ అభ్యర్థనను ప్రాసెస్ చేస్తుంది. విజయవంతంగా పూర్తయిన తర్వాత, హోల్డర్ల డిమాట్ అకౌంట్లకు సమాన సంఖ్యలో ఎలక్ట్రానిక్ సెక్యూరిటీలు క్రెడిట్ చేయబడతాయి. అభ్యర్థన తిరస్కరించబడితే, పెట్టుబడిదారులు DP ని సంప్రదించాలి మరియు ఒక తాజా DRF పునఃసమర్పించడానికి సహాయం కోరుకోవాలి.

ట్రాన్స్మిషన్ కమ్ డీమ్యాట్ 

ఒకవేళ ఇన్వెస్ట్మెంట్ మరణించిన పెట్టుబడిదారు యొక్క జాయింట్ పేరులో ఉంచబడితే, సర్టిఫికెట్లు, మరణం సర్టిఫికెట్ మరియు DP కి ట్రాన్స్మిషన్ కమ్ డిమ్యాట్ ఫారం సబ్మిట్ చేయాలి. అన్ని సర్వైవింగ్ హోల్డర్/ల పేర్లు డిమ్యాట్ అకౌంట్ పై వివరాలతో తప్పక సరిపోలాలి. 

ట్రాన్స్‌పోజిషన్ కమ్ డీమ్యాట్

డీమ్యాట్ అకౌంట్లోని పేర్లు భౌతిక సర్టిఫికెట్లలోని పేర్లకు సరిపోలకపోతే, దీనిని ఎలక్ట్రానిక్ రూపంలోకి మార్చడానికి ఒక ట్రాన్స్‌పోజిషన్ మరియు డీమ్యాట్ ఫారం DP కి సమర్పించాలి.

రీ-మెటీరియలైజేషన్

రిమాట్ అభ్యర్థన ఫారం (RRF) సమర్పించడం ద్వారా ఎలక్ట్రానిక్ హోల్డింగ్స్ భౌతిక సర్టిఫికెట్లకు తిరిగి మార్చబడతాయి. DP ద్వారా ధృవీకరించబడిన మరియు తరువాత కంపెనీ లేదా రిజిస్ట్రార్ కు సమర్పించబడిన అన్ని హోల్డర్ల ద్వారా RRF సంతకం చేయబడాలి. 

ఫ్రీజింగ్ మరియు డి-ఫ్రీజింగ్

డిమ్యాట్ అకౌంట్ హోల్డర్లు DP కి ఒక అభ్యర్థనను సమర్పించడం ద్వారా వారి అకౌంట్లను ఫ్రీజ్ చేయవచ్చు. అకౌంట్లను డి-ఫ్రీజ్ చేయడానికి, హోల్డర్లు DP కు అవసరమైన తగిన ఫార్మాట్‌లో ఒక అభ్యర్థనను సమర్పించాలి. 

క్లోజర్

అందరు హోల్డర్లు సంతకం చేసిన ఒక అభ్యర్థన ఫారం సమర్పించాలి. డిమాట్ అకౌంట్‌ను మూసివేయడానికి ముందు అన్ని హోల్డింగ్‌లను ట్రాన్స్‌ఫర్ చేయాలి. పెండింగ్‌లో ఉన్న డిమెటీరియలైజేషన్ అభ్యర్థనలు లేదా కార్పొరేట్ యాక్షన్స్ డిమ్యాట్ అకౌంట్ విషయంలో, క్లోజర్ సాధ్యం కాదు.

వివిధ భావనలు మరియు డీమ్యాట్ అకౌంట్ ఎలా పనిచేస్తుందో అర్థం చేసుకోవడంతో, యూజర్లు ఈక్విటీ ఇన్వెస్టింగ్ ద్వారా ఫైనాన్షియల్ ప్లానింగ్ ప్రారంభించవచ్చు.